پولیش یا پرداخت‌کاری سطح (Surface finishing) فرایندی برای افزایش کیفیت سطح، زیبایی و کارایی فلزات و نیز تنوع بخشی و ایجاد ظاهری جذاب در محصولات و قطعات فلزی است. انواع پولیش استیل برای ایجاد سطوحی با کیفیت سطحی متفاوت در استنلس استیل نیز استفاده می‌شود. این عملیات توسط فرایندهای نورد، عملیات شیمیایی، دستگاه‌های پرداخت‌کاری و برخی فرایندهای ویژه دیگر انجام می‌شود. در این مطلب با عملیات تولیدی، انواع پولیش استنلس استیل و کاربردهای آن‌ها آشنا می‌شویم.

مزایای انواع پولیش استنلس استیل

اصولاً استنلس استیل یا فولاد زنگ نزن فارغ از درنظر گرفتن پولیش، دارای مزایایی است. که از جمله آن‌ها می‌توان به: جلای فلزی، مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام و مشخصات فنی مناسب، امکان اجرای انواع فرایندهای فلزکاری و امکان جوشکاری اشاره کرد. پولیش یا کیفیت سطحی استنلس استیل ویژگی تکمیلیست. که به ویژگی‌های مثبت این مواد می‌افزاید و آن‌ها را برای کاربردهای متنوع‌تری آماده می‌سازد. ویژگی‌های حاصل از پرداخت‌کاری های مختلف و انواع پولیش استیل بسته به نوع آن متفاوت است، اما برخی از آن‌ها عبارتند از:

• افزایش طول عمر قطعات و ورق‌های استیل
• تنوع کیفیت سطح و بهبود ظاهری برای کاربردهای دکوراتیو
• افزایش خاصیت ترشوندگی
• افزایش بیشتر مقاومت در برابر خوردگی
• پیشگیری از سایش، خط و خش و کاهش جرم‌گیری
• افزایش مقاومت در برابر تغییر شکل
• افزایش مقاومت شیمیایی
• کنترل اصطکاک سطحی

انواع روش‌های پولیش استنلس استیل

برای ایجاد انواع کیفیت سطوح استیل روش‌های مختلفی وجود دارد که برخی سنتی و برخی جدید هستند. برای مثال از روش‌های سنتی می‌توان به پرداخت‌کاری به روش‌های سنگ‌زنی، هونینگ، و لمینگ اشاره کرد. از روش‌های جدید، انواع پولیش استیل نیز می‌توان به: روش‌های نانو پرداختکاری و پرداختکاری با استفاده از میدان مغناطیسی اشاره کرد.

انواع سطوح نهایی حاصل از نورد استنلس استیل

تعیین سطح نهایی یا نورد نهایی (Mill Finish) یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تولید قطعات و ورق‌های استیل (خرید ورق استیل) است که باید بر اساس استانداردهایی مشخص ایجاد شود. انواع کیفیت سطح استاندارد استیل که در فرایند تولید استنلس استیل بوجود می‌آید دارای شکل ظاهری و زبری متفاوت هستند. در ادامه با این سطوح و مشخصات آن‌ها در مطلب انواع پولیش استیل بیشتر آشنا می‌شویم.

پولیش استیل 1D

این نوع از کیفیت سطح استیل پس از نورد گرم با روش آنیلینگ و نیز اسیدشویی حاصل می‌شود. در سطح استیل پس از آنیل تنش‌های داخلی کمتر و سختی سطح کاهش می‌یابد. سپس با اسید شویی به سطحی می‌رسیم که کمی خشن و با انعکاس کم، زبری در حدود 4 تا 7 میکرومتر دارد. محصولات تولیدی با این کیفیت برای کاربردهای صنعتی مناسب هستند ولی برای کاربردهای دکوراتیو پیشنهاد نمی‌شوند. برخی از کاربردهای این نوع از استیل‌ها عبارت است از:

• برخی انواع سازه‌های صنعتی
• مخازن نگهداری مواد نفتی
• نقاله‌های کوره‌ها
• هواسازهای صنعتی

پولیش استیل 2D

این کیفیت سطح از نورد سرد به جای نورد گرم حاصل می‌شود و عملیات آنیلینگ و به‌ویژه اسیدشویی کیفیت بهتری را نسبت به 1D در سطح استیل ایجاد می‌کند. سطح این نوع از پولیش مات با قابلیت انعکاس اندک است و زبری آن بین 0.4 تا یک میکرومتر است. استیل با این نوع از کیفیت سطح مشابه 1D بیشتر کاربرد صنعتی دارد. برای مثال:

• قطعات خودروهای ریلی و سیستم‌های اگزوز
• قطعات صنایع شیمیایی و پتروشیمی
• قطعات الکتریکی
• ناودانی‌ها و آب‌رو‌ها

پولیش استیل 2B

این نوع از کیفیت سطح نیز حاصل از نورد سرد استیل در انواع پولیش استیل است و فرایندی مشابه با پولیش استیل 2D دارد. تفاوت این نوع از پولیش با نوع قبلی در این است که بعد از آنیلینگ و اسیدشویی، رول‌های پرداخت‌کاری، استیل را یک مرحله براق‌تر می‌کنند و زبری سطح را بین 0.5 تا 0.1میکرومتر می‌رسانند. سطح حاصل کمی انعکاس دارد و کنترل هموار بودن سطح در این روش بیشتر است. برخی از کاربردهای این پولیش استیل عبارتند از:

• بدنه یخچال‌ها
• مخازن مایعات
• تجهیزات نانوایی
• پنل‌های خورشیدی
• تجهیزات تولید مواد دارویی
• وسایل پخت و پز و آشپزخانه صنعتی

پولیش استیل 2R

این پولیش که به آن BA نیز گفته می‌شود اندکی با پولیش قبلی تفاوت دارد. برای تولید ورق‌های دارای پولیش استیل 2R علاوه بر فرایندهای قبلی روش آنیلینگ براق نیز استفاده می‌شود. این روش نوعی از براق‌سازی با قابلیت انعکاس بیشتر است که در شرایطی به‌دور از اکسیژن جهت جلوگیری از اکسیداسیون انجام می‌شود. زبری سطح این پولیش بین 0.05 تا 0.1 میکرومتر است. انواع پولیش استیل 2R یا  BA در بسیاری از لوازم منزل و جاهایی که به قطعه‌ای براق ولی با دقت معمولی نیاز است استفاده می‌شود. برخی از کاربردهای این پولیش استیل عبارتند از:

• محفظه ماشین‌های ظرفشویی و لباسشویی
• یخچال‌های صنعتی
• تجهیزات آشپزخانه صنعتی و تولید مواد غذایی
• ابزار جراحی
• آینه‌های فلزی در جاده‌ها

پولیش استیل 2H

ایجاد پولیش استیل 2H تاحدودی با فرایندهای قبلی تفاوت دارد. در اینجا پس از نورد سرد یک مرحله کار سرد بر روی استیل انجام می‌شود که علاوه بر پولیش باعث سخت شدن سطحی نیز می‌گردد. این روش می‌تواند شش سطح مختلف از میزان استحکام تسلیم، استحکام کششی و کشش‌پذیری را در استیل ایجاد کند. به این ترتیب تولیدات کارخانه‌های مختلف ممکن است اندکی باهم متفاوت باشند. نتیجه یک پوشش انعکاسی نسبتاً صاف است. از کاربردهای این نوع پولیش استیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قطعات استیل در خودروها
• انواع زنجیر
• تجهیزات پزشکی
• ساخت ایمپلنت
• قطعات پرسی

پولیش استیل 2Q

پولیش 2Q بسیار شبیه به انواع پولیش استیل 2H است. با این تفاوت که برای ایجاد پولیش استیل 2Q از عملیات سخت‌کاری و تمپرینگ استفاده می‌شود. این عملیات نیز در یک اتمسفر محافظ انجام و پس از عملیات حرارتی رسوب زدایی می شود. در نتیجه سختی و استحکام محصول افزایش پیدا می‌کند. بنابراین، به طور خاص بر روی فولادهای مارتنزیتی که به این عملیات پاسخ می دهند، استفاده می شود.

سطح پرداخت شده 2Q صاف و بدون پوسته است. در این پولیش نیز با توجه به نوع عملیات، میزان زبری سطح توسط تولید کنندگان تعریف می‌شود. از آنجایی که این پولیش بسیار شبیه به 2H است، کاربردهای مشابه‌ای نیز دارد.

انواع پولیش استیل با روش مکانیکی خش‌دار کردن

یکی از دسته‌بندی‌های پرداخت‌کاری فلزات، دسته‌بندی پولیش و خش‌دار کردن مکانیکی است. این روش با استفاده از مواد ساینده و ماشین‌آلات ویژه انجام می‌شود. این نوع از عملیات مکانیکی که با سائیدن سطح استیل به طرق مختلف انجام می‌شود نیز دارای درجات و انواع متنوعی است که برخی از آن‌ها را با هم مرور می‌کنیم:

• پرداخت استیل 1G-2G: این پولیش سطح پایه با نورد سرد یا گرم را با خش یک طرفه با بازتاب کم ارائه می‌کند. زبری سطح در حدود 1 میکرومتر می‌باشد. با کاربرد در صنایع غذایی، ابزارهای دقیق و دکوراسیون داخلی
• پرداخت استیل 1J-2J: در مجموع مانند پولیش 1G-2G می‌باشد البته با قابلیت انعکاس بیشتر و زبری سطح در حدود 0،2 تا 0،6 و گاهی 1 میکرومتر با کاربرد در صنعت نوشیدنی، مخازن و تانکرها، معماری داخلی و مبلمان، سینک‌های ظرفشویی و درهای آسانسور
• پرداخت استیل 1K-2K: سطح پایه این پولیش نورد سرد یا گرم، آنیل و اسید شوئی شده است. سپس پرداخت ظریف این پولیش سطحی مخملی ایجاد می‌کند. سطح یکنواخت و انعکاسی این پولیش زبری در حداکثر 0،5 میکرومتر دارد که گاهی زبری آن تا 0،06 نیز می‌رسد. با توجه به مقاومت خوب این سطح در برابر خوردگی کاربرد این پولیش در نمای بیرونی ساختمان و محیط‌های ساحلی و مرطوب است.
• پولیش استیل 1P-2P: سطح پایه این پولیش مشابه 1K-2K است ولی در مرحله آخر پرداخت با نمد ما را به سطحی درخشان و آینه‌ای با انعکاس تصویر بسیار خوب می‌رساند. این پولیش حداکثر زبری 0،1 میکرومتر دارد و از نظر مقاومت در مقابل خوردگی بسیار خوب عمل می‌کند. کاربرد آن در رفلکتورها و آینه‌ها، پوشش ستون‌ها و قطعات تزئینی است.

پولیش‌های استیل طرح‌دار

برای ایجاد سطوح طرح‌دار با استفاده از پرداخت‌کاری از عملیاتی نظیر پرس و نورد با غلتک‌های طرح‌دار استفاده می‌شود. این روش از یک سو قابلیت ورق‌ها را سخت تر می‌کند و از سوی دیگر اجازه می‌دهد تا ورق با ضخامت کمتر برای روکش تولید شود. برخی از انواع این انواع پولیش استیل را با هم مرور می‌کنیم:

• پرداخت استیل 2F: این پولیش بر روی سطح پایه 2R یا 2B ایجاد می‌شود. سطحی مات و یکنواخت با قابلیت انعکاس کم دارد. کاربرد این پولیش در تولید تجهیزات شیمیایی، اگزور اتومبیل و وسائل ساختمانی است.
• پرداخت استیل 1M-2M: این سطوح یک طرف طرح‌دار هستند و به سفارش مشتری تولید می‌شوند. ایده اصلی ایجاد این نوع بافت روی سطح کمتر کردن احتمال خط و خش‌های تصادفی روی سطح است. کاربرد این  سطوح در فرودگاه‌ها، ورودی ساختمان‌ها و اتاق آسانسور است.
• پرداخت استیل 2W: این نوع الگوها بر روی سطوح بصورت دو طرفه ایجاد می‌شوند و باز هم به سفارش مشتری تولید میگردند. ورق با استفاده از قالب نر و ماده موج‌دار می‌شود و طبیعتاً استحکام بیشتری پیدا می‌کند. کاربردهای این نوع سطوح مشابه با پولیش استیل 2M-2M است

دسته‌بندی‌های دیگر پرداخت‌کاری استیل

علاوه ‌بر استانداردهایی که تا اینجا توضیح دادیم، روش‌های دیگری نیز برای دسته‌بندی انواع پولیش استنلس استیل وجود دارد. برای مثال در یک روش می‌توانیم انواع پولیش استیل را به گروه‌های: سطح مات دو پولیش، سطح خش‌دار، سطح طرح‌دار و سطوح آینه‌ای تقسیم کنیم. همچنین یک گروه دیگر از سطوح پولیش استیل، سطوح پولیش رنگی استیل هستند که معمولا بنابر سفارش خریدار ایجاد می‌شوند.

برای تولید سطوح رنگی روی ورق استیل باید از فرایندهای شیمیایی رنگ و فرایند الکترولیتی سخت استفاده کرد. نمونه‌هایی از این فرایندها مانند PVD، پرداخت رنگی الکترولیتی (Electrolytically Coloured Finish) هستند. این نوع از پولیش‌ها به 2L مشهور هستند که از آن در کارهای دکوراتیو استفاده می‌شود.

استانداردهای رایج در تعریف انواع پرداخت استیل

کیفیت سطح یا پرداخت سطح استنلس استیل به درجات مختلفی انجام می‌شود. و تعاریف استانداردی دارد. در جدول زیر خلاصه‌ای از انواع پولیش استیل ذکر گردیده است.

استاندارد EN	استاندارد ASTM		انواع پولیش استیل
1D	No. 1		نورد گرم شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی شده، سطح زبر ولی بدون پوسته
2B	No. 2B		نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی و پوسته ریزی شده، سطح نسبتا صاف
2D	No. 2D		نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده، اسید شویی شده، سطح نسبتا صاف
2H	TR		کار سخت شده، برای رسیدن به استحکام بالا کار سرد شده، سطح براق
2R	BA		نورد سرد شده، آنیل شده،پوسته ریزی شده، سطح براق و بازتاب دهنده
2Q	–		نورد سرد شده، سخت و تمپر شده، سطح عاری از پوسته
1G-2G	No. 3		پرداخت اولیه با سطحی نسبتا زبر، بافت خش دار، نه چندان بازتابنده.
1J-2J	No. 4		پولیش خورده، با جلای مات. زبری سطح وابسته به درجه پرداخت اعمال شده است. بافت نسبتا خش دار، سطح نه چندان بازتابنده.
1K-2K	No. 6		پرداخت شده تا درجات بالا (پولیش مخملی) مناسب کاربردهای نمای بنا، معماری و صنایع دریایی و خارجی.
1P-2P	No. 7-8		پولیش و جلای براق. سطح آینه‌ای و بازتابنده با درجه بالایی از وضوح تصویر منعکس شده
2F	No. 2D	سطح نهایی طرح دار	نورد سرد شده، عملیات حرارتی شده و پوسته ریزی شده. آنیل و اسیدشویی شده. دارای سطح مات غیر بازتابنده یکنواخت.
1M	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. یک طرف صاف و یک طرف طرح دار
2M	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. یک طرف صاف و یک طرف دارای بافت ظریف برای کاربرد معماری
2W	–	سطح نهایی طرح دار	طراحی بر اساس کاربرد. دارای بافت راه راه در هر دو طرف، برای افزایش استحکام یا کاربرد تزیینی استفاده می شود.
2L	–	سطح نهایی رنگی	رنگ بندی طبق نظر مشتری، رنگ سطح با یک فرآیند شیمیایی به دست می آید.
1S-2S	–	پوشش دهی سطح	با قلع، آلومینیوم یا تیتانیوم پوشش داده می شود.

آرتا استیل تهران متخصص واردات و توزیع انواع ورق های آلیاژی، استنلس استیل و فولاد ضدزنگ، میلگردهای استنلس استیل، لوله و پروفیل و ورقهای فنری، آمادگی خود را جهت همکاری و تأمین کلیه مقاطع فولادی و استنلس استیل به صنعتگران محترم اعلام می دارد. همچنین شما به راحتی می‌ توانید با کارشناسان ما تماس و نسبت به ثبت سفارش خود اقدام نمایید .

دسترسی سریع به محصولات

میلگرد استیل | لوله استیل | استیل ضدزنگ | ورق نسوز | استیل ۳۰۴

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید

صفحه فیسبوک | صفحه اینستاگرام | لینکدین | مای‌اسپیس | پینترست | یوتیوب | ویکی‌پدیا |